دره کالاش به دلیل فرهنگ رنگارنگ خود به یکی از جاذبه های اصلی مسافران داخلی و خارجی تبدیل شده است. سفر به این دره یک تجربه فراموش نشدنی از فرهنگ غنی و لذت از جشنواره های سالانه آن را با خود به همراه دارد.
پاکستان کشوری است که کوه و دریا، هر چهار فصل، شهر و روستا، فرهنگ ها و سنت های متعدد و مدرنیته را برای ارائه دارد. در میان جاذبه های گردشگری متعدد این کشور، دره کالاش در پاکستان یکی از آن مکان‌های زیباست که سنت ها و طبیعت بی نظیر آن، آمیزه‌ای از زیبایی، فرهنگ، جشنواره‌ها و البته مهمان‌نوازی مردم محلی را برای گردشگر فراهم می سازد.
دره کالاش که توسط رشته کوه عظیم هندوکش احاطه شده است به دلیل موقعیت دورافتاده خود به طور سنتی از دین غالب کشور یعنی اسلام جدا است. گردشگران خارجی و همچنین داخلی از این مقصد دیدنی بازدید می کنند نه تنها به دلیل فرهنگ پر جنب و جوش آن، بلکه به دلیل کوه های زیبا که اطراف این مکان را احاطه کرده اند و مناظر زیبایی که در این دره می توان دید.
موقعیت جغرافیایی
در فاصله 40 کیلومتری چیترال، در امتداد مرز پاکستان و افغانستان، در ارتفاع 1670 متری، یکی از زیباترین دره های پاکستان در هندوکش قرار دارد که به دره کالاش معروف است. این شهر به نام «کافرستان» (سرزمین غیر مؤمنان) نیز شناخته می‌شود، زیرا دینی که در اکثریت دره دنبال می‌شود اسلام نیست، بلکه نوعی هندوئیسم باستانی است. به عبارت دیگر، کالاشی ها، مردمان بومی هندوآریایی ساکن در ناحیه چیترال در استان خیبر پختونخوا پاکستان هستند.
دره کالاش از سه روستای اصلی به نام های بومبرت بزرگترین و توسعه یافته ترین روستا، رومبور دومین روستا و بیریر سومین و کم توسعه یافته ترین روستا تشکیل شده است. گفته می شود که برای تجربه واقعی فرهنگ دره، بازدید از روستاهای کوچکتر توصیه می شود، زیرا آنها بکر هستند و کمتر تجاری شده اند.
بومبورت
در مقایسه با دو دره دیگر، بومبورت بزرگترین دره در کالاش است. همچنین مرکز تجاری این منطقه محسوب می شود. در آنجا، مکان‌های مختلفی برای بازدید وجود دارد. اگرچه فرهنگ و سنت‌های کالاشی چندان غالب نیستند. جمعیت آن آمیخته ای از مسلمانان و کالاشی ها است.
رامبر
دره نسبتا متوسطی می باشد که شامل روستاهای کوچکی است که در مقایسه با بومبورت کمتر توسعه یافته اند/ اگرچه اکثریت جمعیت را کالاش تشکیل می دهد. این شهر در میان گردشگران خارجی شهرت بیشتری دارد اما فاقد امکانات مدرن است.
بیریر
در دره بیریر، اکثریت وسیعی از ساکنان، صرفاً کالاشایی هستند که بر خلاف بومبورت، آیین‌ها و سنت‌های نزدیک تری به ساکنان اصلی را دارند. از آنجایی که از چیترال دورتر است، امکانات در دره به نسبت بسیار کم است. با این حال، می توان در اتاق های مهمان ساخته شده در خانه های ساکنان اقامت کرد.
نگاهی اجمالی به تاریخچه کالاشی ها
مردم کالاش که در رشته کوه هندوکش در نزدیکی مرز با افغانستان زندگی می کنند، هنوز با توجه به منشأ خود برای جهان یک راز هستند. یکی از معدود نظریه های مهم، این است که آنها از نوادگان اسکندر مقدونی و ارتش او هستند.
مجموعه دیگری از نظریه پردازان ادعا می کنند که ساکنان کالاش، مهاجرانی هستند که از سرزمین دیگری به آنجا مهاجرت کرده اند. برخی به مهاجرت اجداد آنها به چیترال از سرزمین Tsiyam ( زادگاه اصلی مردم کالاشی که در ترانه های محلی خود از آن یاد می کنند) اشاره می نمایند.
در حالی که این ادعاها و نظریه ها اثبات نشده باقی می مانند، فرهنگ کالاش توسط یونسکو محافظت می شود. زیرا فرهنگ کالاشی به میراث فرهنگی ناملموس (ICH) اضافه شده است.
وضعیت آب و هوا چگونه است؟
آب و هوای متوسط دره کالاش معتدل است. میانگین دما 15 درجه سانتیگراد است. با این حال، در ماه های زمستان، دره بارندگی بیشتری دارد.
چگونه به دره کالاش برسم؟
برای بازدید از این منطقه، می توان از اسلام آباد یا پیشاور به چیترال با هواپیما سفر کرد. سپس از جاده به سمت دره کالاش رفت. یا اینکه از خود اسلام آباد از مسیر زمینی به سمت این دره حرکت کرد. از اسلام آباد تا چیترال از طریق اتوبان 10 ساعت راه است. گزینه هایی برای کرایه جیپ یا ماشین از چیترال به دره کالاش نیز وجود دارد.
در دره کالاش مکان های متعددی برای بازدید وجود دارد:
در دره های کالاش کارهای زیادی می توان انجام داد. این منطقه، منظره بسیاری از قله های مرتفع از جمله Rakaposhi را ارائه می دهد.
به محض ورود به اولین دره در کالاش یعنی بومبورت، هتل ها و مهمانسراهای مناسبی برای اقامت پیدا می شود. اگر گردشگر بخواهد با مردم محلی اقامت کند، می‌تواند در اتاق‌های مهمان خانه‌های محلی از مهمان‌نوازی عالی این مردمان بهره مند شود. در بومبورت سه دهکده وجود دارد که می توان با پای پیاده یا با ماشین به گشت و گذار پرداخت. با این حال، اگر از آنها عبور کنید، می توانید زیبایی واقعی این مکان را ببینید.
یکی از نقاط دیدنی مهم از دیدگاه گردشگران، قبرستان قدیمی آنهاست. یکی دیگر از نقاط مهم در Bumburet موزه است. جایی که آنها اشیایی را به نمایش گذاشته اند که میراث فرهنگی این دره زیبا را به تصویر می کشد.
یکی دیگر از مکان‌های دیدنی «باشالی» است که خانم‌ها معمولاً بعد از زایمان برای «پاک شدن» به آنجا می‌روند.
برای کسانی که برای اولین بار از این مکان دیدن می کنند، بهتر است از راهنمای تور بهره مند شوند که بومی کالاش است و می تواند شما را به طور کامل راهنمایی کند. آنها معمولاً در مورد نقاط مهم و اهمیت مکان های مختلف در منطقه به شما توضیح می دهند. در پایان، راهنماها شما را به بازار می برند که در آنجا می توانید نان گردویی مخصوصی را که معمولاً در جشن ها می خورند، سفارش دهید.
جشنواره های رنگارنگ کالاش مهم ترین جاذبه منطقه کوهستانی
هر ساله دره کالاش دارای سه جشنواره اصلی (Khawsangaw) است:
چیلام جوشی:
در اواسط ماه می، به مناسبت فرا رسیدن بهار جشن گرفته می شود. این جشن ها شامل جمع شدن مردم در حال رقص همراه با ضرب طبل محلی است.
خانه‌ها تزئین شده‌اند و مردم تمام لباس‌های خود را تزئین می‌کنند. در هنگام چیلام جوشی، مردم شیری را سرو می کنند که 10 روز قبل از جشنواره نگه داشتند. در این جشن مردم کالاشی از خدایان خود سپاسگزاری می کنند و نوزادان یک ساله را تطهیر می کنند.
اوچاو:
در پاییز در ماه آگوست جشن گرفته می شود که طی آن پنیر تازه ساخته شده سرو می شود. رقص و آواز بیشتر جشنواره را تشکیل می دهد.
چاوموس:
جشن گرفته شده در زمستان (7 تا 22 دسامبر) مهمترین جشنواره سال است و به خدای آنها بالیمین تقدیم می شود. آنها معتقدند که او برای این جشنواره از کالاش و از سرزمین اسطوره ای Tsyam بازدید می کند. این جشن پایان سال است و به عنوان شکرگزاری از خدای خود برای برداشت محصول سال ارائه می شود.
از دیگر آیین‌های این جشنواره می‌توان به تطهیر افراد ناپاک اشاره کرد. مردان پاک ترانه‌های قدیمی می‌خوانند و در مراسمی شرکت می‌کنند که برخی از مردان را ملزم می‌کند تا لباس زنانه بپوشند. همانطور که خدای آنها بالیمین هم به عنوان یک مرد و هم زن دیده می‌شود. در این هنگام، سرودهای باروری خوانده می شود. یکی دیگر از مناسبت‌های سالانه برای کالاشی‌ها، مسابقات بازی توپ بین روستایی آنها به نام چیکیک گال است که در زمستان برگزار می‌شود.
نکته مهم در سفر به کالاش
مردم کالاش به طور کلی رفتار دوستانه ای دارند و مهمان نوازی آن ها زبانزد توریست ها ست. اما در نظر داشته باشید که قبل از عکاسی یا مصاحبه حتما از آن ها اجازه بگیرید.
