استارت آپ های پاکستانی در کانون توجه سرمایه گذاران جهانی

استارت آپ های پاکستانی از ژانویه 2021، نزدیک به 486 میلیون دلار سرمایه جهانی را جذب کرده اند که یک رکورد تاریخی می باشد.

بر اساس گزارش Invest2Innovate، یک شرکت مشاوره پاکستانی، در سال 2021، تعداد 83 استارت آپ 350 میلیون دلار جمع آوری کردند. تا کنون در سال جاری نیز، این بخش 136 میلیون دلار جذب کرده است.

کالثوم لاکانی، بنیان‌گذار Invest2Innovate و شریک در شرکت خواهر آن با نام i2iVentures، می‌گوید سال 2021 یک سال رکوردشکنی بود.

کووید-19 همچون کاتالیزوری برای استارت‌آپ‌ها در پاکستان عمل نمود. چراکه این بخشه شاهد افزایش سرمایه‌گذاری‌ها از 65 میلیون دلار در سال 2020 به 350 میلیون دلار در سال 2021 بود. به عبارت دیگر، قرنطینه‌های طولانی فرصتی را برای کارآفرینان فراهم کرد تا محصولات دیجیتالی با تأثیر انسانی ایجاد کنند.

پاکستان یکی از بازارهای دست نهایی برای استارت آپ ها و سرمایه گذاران

پاکستان با بیش از 250 استارتاپ از سال 2015، افزایش نفوذ اینترنت ناشی از گوشی های هوشمند ارزان قیمت ( در پایان سال 2021 تعداد 184 میلیون کاربر تلفن همراه وجود داشت) و داده های مقرون به صرفه، به یکی از معدود بازارهای دست نخورده نهایی برای استارت آپ ها و سرمایه گذاران تبدیل شده است.

فیصل آفتاب، مدیر عامل Zayn Capital، یک صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر و یکی از سرمایه گذاران اصلی در چشم انداز استارت آپی پاکستان، تخمین می زند که ارزش استارت آپ های پاکستانی تا سال 2030  به 50 میلیارد دلار خواهد رسید.

در این خصوص، آفتاب می گوید: امروز این رقم به 1.8 میلیارد دلار رسیده است. اگر دراز و فودپاندا راحساب کنیم، رقم 3 تا 4 میلیارد دلار خواهیم بود. در اینجا به رشد 10 برابری آسان نگاه می کنیم. داراز، یک پلتفرم تجارت الکترونیک، در پاکستان تأسیس شد و اکنون خدمات خود را در چندین کشور ارائه می‌کند و فودپاندا یک تجارت بین‌المللی تحویل مواد غذایی است.

آفتاب، با اشاره به سرمایه‌گذاران زیادی که برای اولین‌بار در کشور رشد کرده‌اند تا به امید بازده‌های خوب، بر روی این استارت‌آپ‌ها سرمایه گذاری کنند، می‌گوید: آنچه در حال رخ دادن است عمیق می باشد. بسیاری از این استارت‌آپ‌ها، بخش‌هایی از اقتصاد غیررسمی را تشکیل می‌دهند و کمک خواهند کرد که برای اولین‌بار آن را تحت اقتصاد رسمی و شبکه مالیاتی قرار دهند.

تا کنون پنج دور بزرگ سرمایه گذاری بر استارت‌آپ های پاکستانی در سال 2021 صورت گرفته است که عبارتند از: Airlift (85 میلیون دلار)، بازار (30 میلیون دلار)، Tajir (17 میلیون دلار)، Qisstpay (15 میلیون دلار) و TAG (12 میلیون دلار).

زیر ساخت ها و اصلاحات دولتی به نفع استارتاپ های پاکستانی

اصلاحات اخیر، از جمله چارچوب قانونی برای مؤسسات پول الکترونیکی که توسط بانک مرکزی کشور، بانک دولتی پاکستان راه اندازی شده است، اجازه راه اندازی مشاغل جدید را داده و منجر به افزایش سرمایه گذاری ها شده است.

سیاست دیگری که منجر به تشویق سرمایه‌گذاران گردید، سیاست بانکداری دیجیتال بود که در ژانویه نهایی شد. این سیاست به بانک‌های دیجیتال اجازه می‌دهد نه تنها کیف پول الکترونیکی داشته باشند، بلکه اعتبار، سرمایه‌گذاری و سایر محصولات را نیز ارائه کنند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار پاکستان، که بر شرکت‌های غیربانکی نظارت دارد، تعاریف قانونی برای استارت‌آپ‌ها ایجاد کرده و دولت فدرال نیز به ایجاد مناطق فناوری ویژه کمک کرده است.

به عنوان مثال NayaPay، یک کیف پول دیجیتالی است که هنوز در مرحله آزمایشی خود می باشد. پس از آزمایش و بازرسی 9 ماهه توسط بانک دولتی پاکستان، این کیف پول دیجیتالی، مجوز عرضه به بازار انبوه را دریافت کرد. NayaPay در ماه فوریه 13 میلیون دلار از سرمایه گذاران داخلی و خارجی جمع آوری کرد که بزرگترین سرمایه برای فین تک در پاکستان است.

مقایسه میزان سرمایه گذاری سرمایه گذاران داخلی و بین المللی

در حالی که تزریق هنگفت پول به اقتصاد پاکستان نوید خوبی برای استارت‌آپ ها است، اما همچنان چالش‌هایی مانند کمبود سرمایه‌گذاران داخلی وجود دارد.

با توجه به ردیاب سرمایه گذاری i2i، سرمایه گذاران فرشته حدود 32 میلیون دلار در 14 معامله در مرحله قبل و 123 میلیون دلار در 46 معامله در مرحله اولیه سرمایه گذاری کردند.

به این ترتیب، تعداد سرمایه‌گذاران بین‌المللی بیشتر از سرمایه‌گذاران فرشته داخلی است. تعداد سرمایه‌گذاران فرشته بین‌المللی از 5 نفر در سال 2015 به 37 نفر در سال 2021 افزایش یافت. در مقایسه، 11 سرمایه‌گذار داخلی در سال 2021 و 10 سرمایه‌گذار در سال 2018 وجود داشت. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری‌های سرمایه‌گذار داخلی در مجموع به 6.9 دلار رسید. اما سرمایه گذاران بین المللی 14 معامله به ارزش 147 میلیون دلار انجام دادند.

اهمیت کارکنان ماهر و بنیان‌گذاران دارای مدرک بین المللی و نقش زنان در استارتاپ های پاکستانی

 

از سوی دیگر، استارتاپ های پاکستانی به کارکنان ماهر کافی برای پست های ارشد یا نیروی کار آموزش دیده برای پاسخگویی به نیازهای مختلف خود نیاز دارند. اما در دسترس بودن کارکنان فنی با کیفیت، مانند مهندسان نرم افزار و دانشمندان آنالیز داده، یک چالش پیش رو است.

با این حال، شاید بتوان یکی از عوامل موفقیت استارتاپ های پاکستانی در جذب سرمایه را بنیان‌گذارانی دانست که دارای مدرک بین المللی هستند. داده های Invest2Innovate نشان می دهد که از 80 معامله، حداقل یک بنیان­گذار در هر استارت آپ دارای مدرک بین المللی بوده است.

Oraan، یک استارت‌آپ فین‌تک برای کمک به زنان در پس‌انداز پول، سال گذشته ۴ میلیون دلار جمع‌آوری کرد و این استارت‌آپ را به پرمخاطب‌ترین استارت‌آپ تحت رهبری زنان تبدیل کرد.

حلیمه اقبال، یکی از بنیان‌گذاران و مدیر اجرایی Oraan می‌گوید تأمین بودجه دشوار بود. اما آنها خوشحالند که حامیانی دارند که به مشکلی که این استارتاپ به دنبال حل آن است ایمان دارند.

علیرغم موفقیت Oraan، استارت‌آپ‌های تحت رهبری زنان تنها ۸ میلیون دلار از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ دریافت کرده اند. در مقایسه با شرکت هایی که یکی بنیان‌گذاران آن زن هستند. ۱۳۸ میلیون دلار دریافت و استارت‌آپ‌های مردانه ۴۴۷ میلیون دلار دریافت کردند.

منبع: خبرگزاری الجزیره