روز دوستی ایران و پاکستان : جای خالی تقویم

زبان فارسی از پیوند های عمیق ایرانیان با مردم شبه قاره هند به ویژه پاکستان است، این زبان همراه با دیگر اشتراکات فرهنگی، مردم دو کشور را به یکدیگر نزدیک کرده است، با همه این اشتراکات، مردم دو کشور از اشتراکات فراوان خود اطلاعی ندارند و نیاز به یک روز دوستی ایران و پاکستان هست که ملت های دو کشور با فرهنگ هم دیگه بیشتر آشنا شوم.

جای خالی «روز دوستی ایران و پاکستان» در تقویم دو کشور

به گزارش ایرنا زبان فارسی قریب به یک هزار سال در کشورهای شبه قاره از جمله پاکستان زبان رسمی بود، تا اینکه انگلیس ها در قرن هجدهم میلادی با دستوری دولتی به رسمیت آن خاتمه دادند و زبان انگلیسی را به جای آن رایج کردند.

درعین حال فارسی تاکنون از بین نرفته است و اقشار مختلف از ارباب علم و دانش و شعر و ادب آنرا فرا می گیرند.

در دانشکده ها و دانشگاه های مختلف تدریس می شود و دیوان های فارسی همچنان چاپ می شود. مجلات و کتب فارسی نیز از سوی دولت و بخش خصوصی چاپ می شود.

فارسی گویان و فارسی زبانان در ایالت های مختلف پاکستان به فارسی شعر می سرایند و اساتید زبان فارسی به تدریس و تحریر ادامه می دهند.

نسخه های خطی فارسی در کلیه مناطق، در موزه ها، کتابخانه های دولتی و خصوصی نگهداری می شود.

60 تا 70 درصد اشعار علامه اقبال لاهوری، شاعر ملی پاکستان به زبان فارسی است، همچنین حدود 70 درصد کلمات و واژه های زبان اردو، فارسی است.

استاد ‘محمد سفیر ‘مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ملی زبان های نوین اسلام آباد در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا به تبیین نقش اشعار حافظ شیرازی بر شاعران پاکستانی و نقش متقابل شاعران پاکستان نظیر علامه اقبال لاهوری بر شاعران ایرانی پرداخت.

وی در خصوص این اشتراکات، گفت: زبان فارسی در شبه قاره پیشینه هزار ساله دارد، این پیشینه از فتوحات عرب و ورود آنها به ‘سند’ و زمانی که سلطان محمود غزنوی لاهور پاکستان را مرکز حکومت خود قرار داد، زبان فارسی بیش از گذشته گسترش یافت.

مردم به زبان فارسی شعر نوشتند، مدارس راه اندازی شد و مردم این خطه به میراث غنی ایرانی آشنا شد.

در زمان حکومت سلطان محمود غزنوی، زبان فارسی تمامی شبه قاره را در بر گرفت و تا قبل از استقلال پاکستان و به ویژه در دوره تیموریان، زبان فارسی زبان رسمی شبه قاره هند بوده است و شاعران فراوانی که حتی زبان فارسی زبان مادری آنها نبوده، شعر فارسی سروده اند.

 *** دیگر اشتراکات فرهنگی ایران و پاکستان

شاید به جرات بتوان گفت که اشتراکات فرهنگی میان دو منطقه به دلیل وجـود راه هـای ارتباطی زمینی ، مشابهت های محیطی، و آمیختگی قومی از هزاره سوم پیش از تاریخ تا عصر حاضر قابل ردگیری است، از مهم ترین این دلایـل نقـش این منطقه به عنوان حلقه ارتباطی بین تمدن های شرق و غرب است.

برای نمونه مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در جنوب شرق ایران و همچنین مناطقی از پاکستان و دره سند ارتباطات را از دوران پیش از تاریخ تایید کرده و سفرنامه هایی که از سوی سیاحان اروپایی در سده های اخیر نگاشته شده، امتداد استفاده از این راه های باستانی را به ما گوشزد می کند.

دکتر’ نورمحمدخان’ استاد دانشگاه و مدیرگروه پیشین بخش زبان فارسی دانشگاه ملی زبان های نوین پاکستان نیز با تشریح محبوبیت حافظ شیرازی در میان مردم پاکستان به عنوان یکی از زمینه های اشتراک مردم ایران و پاکستان، گفت: حافظ، گویا پیشگویی کرده بود که روزی آوازه شعرش از سرزمین پارسی و ایران فراتر رفته و بغداد را نیز در بر می گیرد.

 شهرت فراگیر اشعار حافظ نه فقط همه مناطق شهر و ادب جهان را به تسخیر در آورد بلکه در دل مشتاقان پاکستان نیز جای داشته و مقبولیت اشعار و اندیشه های حافظ شیرازی در سرزمین پاکستان سابقه طولانی دارد.

این استاد دانشگاه دانشگاه اسلام آباد ادامه داد: تعداد زیاد نسخه های دیوان حافظ، کتاب های جاوید درباره شعرهای حافظ، شرح هایی بر ابیات و دیوان حافظ، ترجمه هایی که درباره حافظ نوشته شده اند و نگارش مقاله ها و تحقیقات زیاد نشان دهنده تسخیر حافظ و محبوبیت وی درمیان مردم پاکستان است.

نورمحمدخان تصریح کرد: وجود بیش از 403 نسخه خطی دیوان حافظ در کتابخانه های سراسر پاکستان بهترین دلیل محبوبیت حافظ در این کشور و تسخیر وی در فرهنگ و ادب بوده و وجود اینهمه نسخه خطی در شهرهای مختلف پاکستان بهترین گواه بر حافظ دوستی و ارادتمندی به اشعار آسمانی وی است.

دکتر ‘مهرنور محمدخان’ استاد زبان فارسی در پاکستان در ادامه سخنانش گفت: یکی دیگر از نمونه محبوبیت حافظ در پاکستان، استقبال متفکران این کشور برای نگارش تعداد زیاد مقاله های تحقیقی در خصوص جنبه های گوناگون شعر حافظ بوده و نکته دیگر درباره مقبولیت دیوان حافظ، تفال از دیوان حافظ است.

 

*** وقتی مردم دو کشور همسایه از اشتراکات یکدیگر بی اطلاعند

در نظر بیشتر مردم ایران، پاکستان کشوری است که در همه مناطق آن، جنگ و انفجار جاری است، در صورتی که اگرچه در برخی نقاط این کشور انفجار رخ می دهد، زندگی مردم در نقاط مختلف این کشور جاری است.

این نگاه ها بیشتر به دلیل این است که مردم دو کشور از اشتراکات فراوان فرهنگی خود بی اطلاعند.

یشتر شهرهای پاکستان دارای آثار تاریخی زیبایی هستند که سبب جذب توریست می شوند و بیشتر این شهرها قبل از بابلیان تشکیل شده و تاریخ موجودیت آن ها به دو هزار و 500 سال پیش ازمیلاد مسیح برمی گردد.

تاریخ پاکستان عمدتاً به تاریخ هند و ایران وابسته است و در سنن و آداب و عادات، سابقه ای قبل از یونانیان دارد، از خرابه های تمدن باستانی گرفته تا بخش های تپه های هیمالیا، همه جهانگردانی را به خودجذب می کنند.

گونه های مختلف مناظر و آب و هوا در پاکستان به این کشور اجازه می دهد تا از گونه های مختلف حیوانات و پرندگان وحشی برخوردار باشد.

انواع حیوانات مانند تمساح، شاهین، قرقی، کفتار و بسیاری دیگر، در این کشور زیست می کنند.

زیبایی های پاکستان در مناظر طبیعی و تاریخی، جاذبه اصلی رونق گردشگری در بخش داخلی و خارجی بوده است، ولی به دلیل بروز نارآرامی ها و اقدامات تروریستی، توسعه و رونق این صنعت را تحت تاثیر قرار داده است.

البته وقوع برخی حملات انتحاری و تروریستی در مناطق شمالی پاکستان گردشگران را در ورود به پاکستان بازگردانده است.

منطقه پاکستان شمالی، «گیلگیت بالتیستان» به عنوان پایتخت گردشگری پاکستان شمرده می شود که به بلندترین قله های جهان نظیر K2 به عنوان دومین قله مرتفع جهان نزدیک است.

منطقه گردشگری گیلگیت بالتیستان به عنوان جاذبه برخوردار از چشم انداز، کوه ها، دریاچه ها، یخچال ها و دره ها است.

این منطقه نه تنها برای کوه های مرتفع آن شهرت یافته است بلکه از این منطقه به عنوان نمونه زیبایی از فرهنگ و تاریخ مردم پاکستان یاد می شود.

همچنین، دره های چیترال، کوهان و سوات نیز مقصد عمده گردشگران خارحی و داخلی پاکستان است.

بهبود کیفیت جاده ها در مناطق شمالی با امکانات بهتر برای استقرار مسافران گردشگران از سراسر جهان و سراسر پاکستان را جذب کرده است.

** پویش فرهنگی با عنوان ‘ روز دوستی ایران و پاکستان‘

با حضور فعالان فرهنگی ایران و پاکستان، جمعی از فعالان رسانه ای، پژوهشگران و علاقه مندان به گسترش تبادل فرهنگی ایران و پاکستان، پویشی با عنوان ثبت «روز دوستی ایران و پاکستان» در تقویم دو کشور راه اندازی شد.

فعالان این پویش مجازی، خواهان ثبت هجدهم آبانماه سالروز ولادت علامه اقبال لاهوری در تقویم دو کشور به عنوان روز دوستی مردم ایران و پاکستان هستند.

بیش از 50 رسانه خبری، کانال تلگرامی و گروه مجازی به این پویش پیوسته و برای گسترش و معرفی فرهنگ دو کشور تلاش می کنند.

http://www.irna.ir/fa/News/82703086