جشن دیپلماسی روابط هفتاد سالگی ایران و پاکستان در اسلام آباد، پایتخت پاکستان

وزیر امور خارجه در هفتادمین سالگرد روابط ایران و پاکستان عازم اسلام آباد، پایتخت پاکستان شد تا دیپلماسی چندبعدی را در کشور همسایه شرقی پیگیری کند.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، «محمدجواد ظریف» عصر یکشنبه عازم اسلام آباد پایتخت پاکستان شد؛ این دور از سفر ظریف، پنجمین سفر وی به پاکستان در مسئولیت وزیر امور خارجه ایران بود و یک هیات عالیرتبه 30 نفره از بخش های مختلف بازرگانی، اقتصادی و تجاری ایران نیز وی را همراهی می کردند.

رییس دستگاه دیپلماسی ایران پیش از این نیمه اردیبهشت 96، فروردین و اسفند سال گذشته و آذرماه 94،سفرهای جداگانه ای به پاکستان داشت. خواجه محمد آصف همتای پاکستانی وی نیز 20شهریور امسال به تهران آمد.

دیدار و گفت و گو با ژنرال «قمر جاوید باجوا» فرمانده ارتش پاکستان، «سردار ایاز صادق» رییس مجلس ملی و «ناصرخان جنجوعه» مشاور امنیت ملی این کشور و حضور بر مزار و ادای احترام به «محمدعلی جناح» قائد اعظم پاکستان در برنامه سفر دکتر ظریف به پاکستان پیش بینی شده بود.

سفر به بندر کراچی که از مهم ترین شهرهای اقتصادی پاکستان است، افتتاح و حضور در مجمع (فروم) اقتصادی در اسلام آباد، دیدار با وزیر امور خارجه پاکستان، ، دیدار با «شاهد خاقان عباسی» نخست وزیر این کشور، سخنرانی در موسسه «مطالعات راهبردی اسلام آباد» و دیدار با «احسن اقبال» وزیر کشور نیز از دیگر برنامه های دیپلماتیک وزیر خارجه کشورمان در پاکستان بود.

 

**سفر ظریف به پاکستان؛ گامی برای تحقق هدف پنج میلیارد دلاری مبادلات تجاری

کارشناسان روابط بین الملل با توجه به روند رو به گسترش مناسبات اقتصادی ایران و پاکستان که آمارها نیز آن را تایید می کند، سفر ظریف را گامی بلند در راستای تحقق هدف پنج میلیارد دلاری مبادلات تجاری ایران و پاکستان ارزیابی کردند.

هدف اصلی سفر وزیر امور خارجه تسهیل و ایجاد زمینه های لازم در جهت گسترش روابط اقتصادی و تجاری فیمابین به ویژه بخش های خصوصی دو کشور از جمله اهداف سفر ظریف به پاکستان بود.

در این دور از سفر دو نشست تجاری نیز بین فعالان و مسئولان تجاری و اقتصادی ایران و پاکستان در شهرهای اسلام آباد و کراچی برگزار شد که ظریف در این نشست ها شرکت و سخنرانی کرد.

 

**به دنبال تجارت آزاد با پاکستان هستیم

ظریف (شامگاه یکشنبه) دربدو ورود به اسلام آباد در فرودگاه بین المللی «بی نظیر بوتو» به خبرنگاران و رسانه ها گفت که «به دنبال توسعه و بهبود روابط بانکی، تسهیلات تعرفه های ترجیحی و تجارت آزاد دوجانبه بین ایران و پاکستان هستیم.»

وزیر امور خارجه روابط تهران- اسلام آباد را ویژه عنوان کرد؛اگرچه وزیر امور خارجه ایران دیپلماسی اقتصادی را اولویت اصلی سفر خود به همسایه جنوب شرقی ایران بیان کرد، اما مسائل سیاسی را از قلم نینداخت و گفت: در حوزه سیاسی روابط ما با پاکستان بسیار خوب است و امیدواریم این آمد و شدها بیش از گذشته گسترش یابد.

ابعاد سفر ظریف به اسلام آباد چنان بازتاب داشت که «ملیحه لودهی» نماینده دائم پاکستان در سازمان ملل متحد، از هزاران کیلومتر آن طرف تر در نیویورک مصاحبه کرد و به خبرنگار ایرنا گفت: ایران همسایه بسیار مهمی برای پاکستان است و اسلام آباد همواره در حال تلاش برای گسترش این رابطه به تجارت و روابط اقتصادی است.

 

**گوادر و چابهار رقیب نیستند

ظریف روز کاری در اسلام آباد را با حضور در همایش بازرگانی ایران – پاکستان آغاز کرد؛ وزیر امور خارجه از 70 سال روابط بین دو کشور سخن به میان آورد و تاکید کرد که برای دستیابی به راهبرد هدف گذاری شده مقامات عالی دو کشور در سال 2016 برای رساندن مبادلات بازرگانی دوجانبه تا سقف پنج میلیارد دلار طی پنج سال، باید تلاش های مضاعفی از سوی دو طرف انجام شود.

استقبال از پیوستن به هر طرحی از جمله طرح کریدور اقتصادی چین- پاکستان(CPEC) که موجب افزایش رفاه مردم منطقه می شود، نکته ای بود که مورد توجه و رضایت بازرگانان و تجار حاضر در این همایش قرار گرفت.

باتوجه به سخنان ظریف ایران با توجه به موقعیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خود در منطقه می تواند نقطه اتصال کریدوراقتصادی چین – پاکستان به بازار عظیم آسیای میانه، روسیه وقفقاز و به تبع آن اروپا بوده و عاملی برای تقویتCPEC باشد.

رییس دستگاه دیپلماسی ایران در این همایش از شرکت های پاکستانی دعوت کرد تا در منطقه آزاد چابهار نیز سرمایه گذاری کنند و تبیین کرد که «دیگر کسی به بنادر گوادر و چابهار به عنوان دو بندر رقیب نخواهد نگریست چرا که با پیوستن ایران به طرح کریدور اقتصادی چین- پاکستان(CPEC) این دو بندر مکمل یکدیگر می شوند.»

پس از این همایش ظریف و خواجه محمد آصف وزیران خارجه جمهوی اسلامی ایران و پاکستان بلافاصله جلسه دو جانبه و گفت و گوهای سیاسی دو مقام آغاز کردند.

همکاری های چند جانبه به ویژه اقتصادی با هدف کمک به ثبات و ایجاد صلح در منطقه، مبارزه با تروریسم و گروه های افراطی و قاچاق مواد مخدر، کمک به پروسه صلح در افغانستان، توسعه همکاری های بانکی، انرژی، اعلام آمادگی ایران برای تامین برق مورد نیاز پاکستان، همکاری و ارتباط بین بنادر چابهار و گوادر، توسعه بازارهای مرزی و موضوعات بین المللی، و موضوعات جهان اسلام ، ارائه تسهیلات بیشتر توسط ایران برای زائران پاکستانی حرم امام رضا (ع) از مهمترین محورهای مذاکرات ظریف و آصف بود.

 

** ایران و پاکستان ؛ 70 سال روابط مشترک ریشه دار

هفتاد سال روابط سیاسی و اقتصادی اگر چه زمان زیادی نیست، اما عمق چند سده روابط تاریخی دو ملت ایران و پاکستان در سایه همسایگی و هم مرزی، باعث شد دکتر ظریف، آغاز سخنرانی خود را در نشست «هفتادمین سال روابط ایران و پاکستان- چشم انداز آینده» که در موسسه مطالعات راهبردی اسلام آباد (ISSI)برگزار شد با این موضوع آغاز کرد که «روابط ایران و پاکستان فراتر از عملی و بلکه عاطفی است که ریشه در مشترکات فراوان دو طرف دارد» و تصریح کرد که «جمهوری اسلامی ایران و پاکستان قادر هستند در کنار یکدیگر سرنوشت منطقه را تغییر دهند».

ظریف گفت:جمهوری اسلامی ایران هیچگاه در مسیری قدم برنخواهد داشت که به موجب آن ضربه ای به پاکستان وارد شود، بلکه ما برای توسعه و تقویت تعاملات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی میان دو کشور تلاش می کنیم.

 

** خط لوله گاز صلح؛ نماد همکاری تهران – اسلام آباد

وزیر امور خارجه عصر همان روز (دوشنبه) نیز با «شاهد خاقان عباسی» نخست وزیر و «احسن اقبال» وزیر کشور پاکستان دیدار و گفت و گو کرد. این گفت و گو ها هم بیشتر در چارچوب خط لوله گاز صلح بود و هر دو مقام تاکید کردند که وزارتخانه های نفت ایران و پاکستان مذاکرات فنی در این خصوص را پیگیری کنند.

افزایش حجم تجارت، تقویت مناسبات بانکی و مدیریت مشکلات مرزی و افزایش همکاری های چند جانبه بین المللی و منطقه ای و افزایش رفت و آمدهای مقامات دو کشور نیز از دیگر محورهای گفت و گوها در این دیدار بود.

موضوع گفت و گوهای ظریف و «سردار ایاز صادق» رئیس مجلس ملی پاکستان در خصوص موضوعات بانکی، همکاری های امنیتی، موضوعات منطقه ای به ویژه سوریه و یمن و همکاری های چند جانبه بود. ایاز صادق هم در این دیدار، روابط تهران – اسلام آباد را فراتر از روابط سیاسی پایتخت های دو کشور همسایه پاکستان دانست و گفت که «ایران کشور برادر و دوست پاکستان است.»

«خالد محمود» رییس موسسه مطالعات راهبردی اسلام آباد نیز در آیین «هفتادمین سال روابط ایران و پاکستان-چشم انداز آینده» پیش از آن که بگوید «پاکستان همواره از حق جمهوری اسلامی ایران برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای حمایت کرده و ما هرگز به اقدامات ضدایرانی آمریکایی ها نخواهیم پیوست» با همین رویکرد تاکید کرد: «مردم پاکستان هرگز کمک های بشردوستانه مردم ایران در دوران حوادث و بلایای طبیعی را فراموش نمی کنند.»

این نوع عمق روابط تاریخی ریشه دار از منظر مسئولان پاکستانی، زیرساخت اساسی برای گفت و گوی های منطقه ای امنیت دسته جمعی در منطقه است؛ زیرساختی برای ایجاد امنیت پایدار منطقه که حتی «خالد محمود» هم به آن اشاره کرد و گفت که این مسیر حتی در جهت « پایان یافتن ناامنی ها در افغانستان در راستای منافع تهران و اسلام آباد است.»

وزیر امور خارجه در اسلام آباد علاوه بر این که با ژنرال «ناصر خان جنجوعه» مشاور امنیت ملی پاکستان در مورد موضوع مبارزه تروریسم و داعش به صورت مفصل گفت و گو کرد، در مورد افزایش همکاری های امنیتی و حفاظت بیشتر از مرزها در خصوص برگزاری نشست کمیسیون های امنیتی و کنسولی نیز مذاکره کرد که مورد استقبال طرف پاکستانی قرار گرفت؛ البته این گفت و گو به مسائل امنیتی مرزی محدود نشد؛ بهره برداری از ظرفیت های بنادر گوادر و چابهار با هدف توسعه همکاری های اقتصادی بین دو کشور، بررسی راه های افزایش همکاری های بانکی و بهره برداری از خط لوله گاز، همکاری های چند جانبه و موضوعات منطقه ای، از دیگر مباحث مقام های ایران و پاکستان بود.

حضور ظریف در مقر فرماندهی ارتش پاکستان و دیدار با «ژنرال قمر جاوید باجوا» عالی ترین مقام ارتش این کشور نیز بیشتر پیرامون تقویت همکاری های مرزی، مبارزه با تروریسم و کمک به حل صلح آمیز مسایل و مشکلات منطقه و جهان اسلام گذشت و پس از آن وزیر امور خارجه عازم کراچی شد.

 

** کراچی؛ تبیین دیپلماسی اقتصادی تاکید بر اشتراکات فرهنگی

ظریف روز سوم سفر خود را در بندر کراچی حضور یافت البته توجه همه رسانه به کراچی زمانی جلب شد که پس از گفت و گو با شبکه تلویزیونی «جیوتی وی– Geo TV » ظریف در جدیدترین پیام توئیتری خود نوشت: «به حامد میر (مجری شبکه) گفتم که آمریکا در جایگاهی نیست که برای برجام شرط تعیین کند.»

البته ظریف در همان ابتدای ورود به کراچی با حضور در آرامگاه «محمد علی جناح» رهبر و بنیانگذار فقیداین کشور، به مقام وی ادای احترام کرد و تصاویری این آیین بلافاصله در رسانه ها منتشر شد.

کراچی بندر بزرگ تجاری و مرکز ایالت سند و در جنوب پاکستان قرار دارد و همان جایی بود که ظریف در چارچوب تببین دیپلماسی اقتصادی مورد هدف سیاست های جمهوری اسلامی، راهکارهای ارتقاء تجارت دو جانبه ایران و پاکستان را اعلام کرد.

وزیر امور خارجه در نشست مشترک تجاری ایران و پاکستان در کراچی در حضور بازرگانان، سرمایه گذاران و کارآفرینان گفت:«راهکار موثر برای ارتقای تجارت دوجانبه، تبدیل توافقنامه تجارت ترجیحی میان ایران و پاکستان به توافق تجارت آزاد است که باعث می شود معادلات منطقه ای تغییر کند.»

وقتی ظریف چارچوب روابط ایران و پاکستان را تبیین می کرد به ویژگی های مشترک فرهنگی دو ملت نیز اشاره می کرد؛ درسی که تاجران و بازرگانان ما باید خوب فرا گرفته و به آن عمل کنند، ظریف از علامه اقبال لاهوری و سعدی و حافظ شیرازی به عنوان نمادهای مشابه و مشترک در فرهنگ ایران و پاکستان نام برد و در ادامه گفت که «رهبران ایران همیشه پاکستان را تنها به عنوان یک کشور همسایه نمی دانند، بلکه بر وابستگی عاطفی میان دو کشور تاکید دارند.»

وی پس از آن بود که توضیح داد: «ایران با صرف هزینه دو میلیارد دلاری خط لوله گاز را تا نقطه مرزی پاکستان رسانده است چون می خواهد به رفع بحران انرژی در پاکستان کمک کند. در زمان فعلی ایران قادر به تامین فوری 2 هزار مگاوات برق برای پاکستان بوده و پیشتر دولت ارائه برق به پاکستان تا میزان 3 هزار مگاوات را نیز به تصویب رسانده است.»

شامگاه سه شنبه ظریف پس از سه روز کاری به تهران بازگشت؛ سفر وی فشرده بود ولی صرفا رویکرد تک بعدی سیاسی، امنیتی یا فقط گفت و گوهای اقتصادی نداشت، بلکه مجموعه ای از ظرافت های دیپلماتیک مبتنی بر روابط عمیق تاریخی و همسایگی دو ملت ایران و پاکستان را در چهارچوب توسعه دیپلماسی فرهنگی واقتصادی در منطقه در بر داشت؛ به طوری که وقتی تصاویری از دیدارها و برنامه ها در پاکستان را در حساب اینستاگرام خود به روز کرد، نوشت:«سفر سه روزه به اسلام آباد و کراچی در هفتادمین سال روابط ایران و پاکستان.»